Groei van binnenuit interviewt bijzondere mensen die in het verleden op een onderscheidende manier hebben deelgenomen  in de diverse training- en coaching trajecten. Coach van beroep bij Enexis in optima forma: Gert ter Avest. De transformatie van manager naar coach is de belichaming van de humanistische verandering binnen het management wezen. Het is een even dynamisch als boeiend schouwspel wat met recht een sport op zich kan worden genoemd.

Gert ter Avest: ‘de kracht van mensen is de schoonheid van coaching’.

COACHING GENEN

Enthousiast zwervend over de afdelingen is hij de buitengewone inspirator die Enexis nodig heeft. De herkenbare opgestroopte mouwen staan symbool voor zijn achtergrond en de winnaar die hij is. Gert ter Avest, manager Grootverbruik van Enexis, steekt zijn sportieve aspiraties van het coachingschap niet onder stoelen of banken. Een verhaal over menselijke verandering waar realisme regeert.

“Zo’n vijfentwintig tot dertig jaar geleden had ik een eigen sportschool. Ik begeleidde mensen in fitheid. Heerlijk fanatiek het positieve uit mensen halen. Daarna ben ik in militaire dienst getreden en leerde ik allerlei kanten van leiderschap kennen. Ik leerde bijvoorbeeld dat als je leiding wil geven je leiding moet kunnen ontvangen. Soms is het gewoon niet zeuren maar doen. Daarna ging ik op de vrachtauto bij Enexis waar ik veel te maken had met het magazijn. Ik werd daar manager en schoolde mezelf om in boekhouding. Zo klom ik langzaam op de ladder bij Enexis om te worden tot wat ik nu ben. Bottom up, high! Ondertussen bewoog ik me in mijn vrije tijd in het verenigingsleven van de sport op allerlei gebieden. Ik hou van beweging en mensen. Wat dat betreft is endorfine voor mij dan ook de enige doping die werkt om tot nog grotere prestaties te komen. Het stofje wat het lichaam op een natuurlijke manier aanmaakt, geeft me als manager steeds de voldoening en energie. Dat is op dit moment hard nodig gezien de veranderingen in het bedrijfsleven.”

Wendbaar
“Changement in een bedrijf betekent een ‘gezonde zaak’. Soms is er echter de harde noodzaak om een organisatie te veranderen en dat gaat bepaald niet altijd even zacht. Er zijn op dit moment helaas concrete voorbeelden te noemen waar er harde maatregelen worden getroffen. Dat wil je liever voorkomen.”

‘In de wereld der management heb ik vaak genoeg gezien dat managers niet brengen wat ze kunnen brengen doordat hun ego in de weg zit’

“Voortdurend veranderen werkt preventief en mede daardoor subtieler en beter. De harde noodzaak wordt voorkomen en het menselijke proces krijgt de tijd om te ontwikkelen. Het is de werkelijke gedachte achter de ‘survival of the fittest’. Het is een understatement dat diegenen die het sterkst zijn, overleven. Het zijn juist de personen die zich het beste kunnen aanpassen die doorstaan. Zulke medewerkers maken een bedrijf wendbaar. Als je veranderingen beheersbaar kunt uitvoeren ben je flexibel en sta je ongelofelijk sterk. Het heden vraagt om een ‘big change’. De mens speelt de belangrijkste rol in die verandering. Je ziet dat bedrijven tijdens de crisis financieel geen oog hebben voor deze gedachten. Dat beschouw ik als een grove fout.”

“Mijn opinie is dat er binnen een bedrijf een goede balans tussen het harde en zachte nodig is. Vindt de zere plek en leg daar de vinger op. Je ziet dat genoeg bedrijven in deze tijd een afstootcultuur hanteren. Dat is veel te hard en het werkt averechts. Investeren in mens en innovatie is een recept om je klaar te maken voor een nieuw tijdperk van succes. Heb het lef om op dit moment pijn te lijden en daardoor sterk uit de crisis te komen. Het bedrijfsleven bevindt zich in een nieuw tijdperk waarin je niet kunt stilstaan maar moet door ontwikkelen. En dat vraagt nogal wat.”

Omslag
“Bij Enexis heb ik vastgeroeste mensen gezien. ‘Concurrentie’ was in het verleden een vreemd woord. Onze mensen hoorde het in Keulen donderen als dat woord viel. Het oude slag volk met een paarse achtergrond en hun eigen werkwijze, waarden en normen. Dat doet niets af aan het feit dat men goed presteerde, daar draait het in deze ook niet om. Het is de attitude die essentieel is voor het werken in het commerciële energiebestel die hen parten speelde. Klanten kunnen tegenwoordig kiezen en dat maakt het werk dynamischer en energieker. Al je personeel gaat mee in die omslag.”

‘Controle is goed, vertrouwen is beter’

“Vakmensen staan bij ons altijd voorop. Wij als management luisteren, faciliteren en verbeteren. In het verleden had bijvoorbeeld een Grootverbruik manager alle touwtjes in handen. Nu schept hij randvoorwaarden in een gebied waar zijn medewerkers zich vrij in kunnen bewegen. Hij verlegt daarmee verantwoordelijkheden en laat los. Controle is goed, vertrouwen is beter. Een manager creëert voor zichzelf tijd om zijn mensen te begeleiden en dat vraagt een totaal andere benadering van het management. De spil is niet meer de manager maar de vakman. Managers die iets uitmuntend kunnen maar niet in die coachbenadering mee willen gaan, zijn gedoemd te mislukken. Het is perse ‘willen’ en vervolgens ‘lukken’. ‘Kunnen’ komt door de wil van slagen vanzelf, dat staat niet meer voorop.”

“In de wereld der management heb ik vaak genoeg gezien dat managers niet brengen wat ze kunnen brengen doordat hun ego in de weg zit. Hoe kun je dan ooit leiding geven? Je dient jezelf toch te kunnen verplaatsen in een ander? Hoe breng je een boodschap? Op welke manier corrigeer je mensen? Als coach van een team zijn dat tactische en vooral menselijke elementen waar je subtiel mee om gaat. Daar moet je een persoonlijkheid voor hebben die met plezier en een duidelijk doel voor ogen een team inspireert. Je bent als manager als het ware de katalysator van een team. Je versnelt een traject zonder er deel aan te nemen. Een goede manager ziet alles, maar zegt niet alles want anders verpruts je leermomenten en kansen. De passie voor mensen en hun groei is van evident belang voor een coach. Veel managers hebben een kunstje geleerd, maar je moet ‘echt’ zijn. De sociale antenne en de nieuwsgierigheid in mensen is niet iets wat je leert, dat heb je of dat heb je niet. Het is de pure interesse in de mens.”

Emotie
“We hebben op onze afdelingen gestoeid met de wending in. Het is het eigene van coaching vaardigheden, een direct bewustwordingsproces. Managers zijn in een andere rol verzeild geraakt en het vergt tijd om dat te personifiëren naar zichzelf. Daar is begeleiding voor nodig. Het feedbackproces kan af en toe erg confronterend zijn, sommigen zien het zelfs als een directe aanval. Het is echter slechts een interpretatie van de werkelijkheid. Zie het als een tip en helpende hand. Als je niet kritisch naar jezelf kunt zijn dan kun je daar hinder van ondervinden. Er zit vaak meer achter het gedrag van mensen dan we denken of durven te vermoeden. Soms brengt het onderwerpen en emoties naar boven die heel diep zitten. Dat zit dan zo vast. Het is een illusie om te denken dat ik daar als teammanager zelf uit kom.”

‘Een goede manager ziet alles, maar zegt niet alles’

“Ik geloof daarom in de coaching en aanpak van Frans Trommelen. Het startpunt van verandering is van binnen uit. Toch kun je het van buiten uit niet opleggen. Het proces ‘an sich’  is een bewustwordingsproces, maar dat geldt ook voor het geloof in de aanpak. Het kan voor sommigen een heftig proces zijn, iets wat ze liever vermijden. Als je er in gaat geloven, ga je vanzelf dingen herkennen en erkennen. Het brengt je dichter bij jezelf. Ik heb dat regelmatig zien gebeuren bij mensen die een team ontwikkel traject of een individueel ontwikkelingsproces met Frans aangingen. Ik geloof zelf heilig in zijn werkwijze. Hij heeft me meerdere malen overtuigd en bewezen dat zijn aanpak werkt. Het brengt je als manager niet alleen op werkgebied zoveel meer, maar ook persoonlijk.”

Winnaar
“Bereidwilligheid speelt een grote rol voor de prestaties van een team. Een mooi voorbeeld daarvan is een project van Enexis van een tijd terug. Ik moest een team samenstellen voor dat project. Ik scoutte twaalf hele jonge HBO’ers. Bij de start van de uitdaging waren we volgens velen het zwakst samengestelde team. Een betere uitdaging kunnen ze mij niet geven. De sporter in mij komt op dat moment naar boven die zegt: ‘ik wil winnen’. En dat deden we! Uiteindelijk staken we met kop en schouders boven alle andere teams uit. Louter vanuit de wil om te leren tijdens het proces: bereidwilligheid. De begeleiding van zo’n team is voor mij smullen geblazen. Er ontstond een chemie en je zag de bezieling groeien. Er groeide als het ware iets van binnen uit. De individuen in dat team maakten elkaar sterker. Op dit moment zijn al die twaalf jonge klanten senior consultant geworden. Dat geeft als coach toch een kick!”

Het Enexis Grootverbruik team van Gert ter Avest ondervond een speciale coachingsessie in Port Zelande. Bekijk hier de ervaringen van de deelnemers en laat u inspireren.